Ovo područje ima karakter šumo-stepe, sa šumskim kompleksima, većinom antropogenog porekla. Prirodna vrednost je uslovljena karakterom i mozaičnošću staništa, među kojima peščarska, stepska i močvarna, daju osnovni pečat predelu sa visokim stepenom biodiverziteta. Najznačajnija su vlažna staništa formirana na podlozi nizijskog treseta u dolini rečice Kireš, koja se smatraju najređim i najugrožnijim staništima u Evropi i svetu.

Među očuvanim prirodnim retkostima, mora se pomenuti reliktna šumo-stepska biljka – šafranjika, koja je sinonim za floru Subotičke peščare, s obzirom da je tu njeno jedino nalazište u Vojvodini i Srbiji. Ukupan broj zabeleženih vrsta ptica na području iznosi čak 170 vrsta, što je rezultat velike raznovrsnosti staništa.

Zabeleženo je prisustvo retke vrste glodara – vojvođanskog slepog kučeta, koja svoj život provodi pod zemljom, u sistemu hodnika, u potrazi za hranom – korenjem trava, rizomima i lukovicama. Ova vrsta je još pre samo sto godina bila široko rasprostranjena u Vojvodini, ali pretvaranjem izvornih stepa u njive, njen areal se izuzetno smanjio.

Predeo izuzetnih odlika Subotička peščara zaštićen je od 2003. godine i svrstan u II kategoriju zaštite, kao zaštićeno dobro od nacionalnog značaja. Zaštitom je obuhvaćena površina od 5370 hektara + 2773 hektara zaštitne zone.

Delimično su sačuvane izvorne predeone karakteristike, nastale u interakciji čoveka i prirode, a na području i njegovom neposrednom okruženju zadržali su se neki oblici tradicionalnog privređivanja i života, kao i pojedinačni salaši.