Rezervat Ludaško jezero obuhvata samo jezero i obalu uz naselja Ludaš/Šupljak, Hajdukovo i Nosa.
Pored očuvanih prirodnih vrednosti (brojne vrste biljaka, insekata, riba i ptica, tipične za barsko-močvarne ekosisteme), ima i očuvane kulturne vrednosti, arheološka nalazišta, seoska i crkvena arhitektura, tradicionalni zanati.
Lepota pejsaža jezera sa visokim tršćacima je posebna vrednost ovog Rezervata.
Ludaško jezero je kompleks vlažnih staništa koji sadrži otvorene vodene površine, tršćake, i rane vrste travnih zajednica. Stepsko jezero Ludaš, veličine 328 hektara je jedinstveno u Srbiji.
Njegovo plitko korito formirano je radom vetrova na dodiru peščare i lesne zaravni. Različiti tipovi zemljišta i blizina podzemne vode formiraju predeo mozaičnog tipa, velike biološke raznovrsnosti unutar malog područja.
Ludaško jezero bilo je regionalno poznato po bogatoj fauni ptica već u prošlom veku. Danas je važan lokalitet za odmor i ishranu na istočnom migracionom putu ptica. Redovno migraciono istraživanje (stanica za prstenovanje) se organizuje od 1985. godine.
Pored ptičjeg sveta među retkosti područja ubrajaju se i druge životinje, kao vidra, kornjače, retke vrste insekata, ali su prisutne i retke vrste biljaka (npr.močvarne orhideje), koje se navode u Crvenoj knjizi Srbije.
Zaštićeno područje Specijalni rezervat prirode Ludaško jezero, bilo je pod zaštitom već od 1955.godine. Rezervat sada obuhvata površinu od 846,33hektara + 2002 hektara zaštitne zone. Pripada I kategoriji zaštite, kao prirodno dobro od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju.
Rezervat je i od međunarodnog značaja, a jezero je uvedeno na spisak Ramsarskih područja 1977. godine (močvarna područja od svetskog značaja).
Okolina jezera naseljavana je još u kameno doba, o čemu svedoče arheološka nalazišta na istočnoj obali kod Nose, a zatim u raznim istorijskim periodima.
Današnji stanovnici okolnih naselja potiču od doseljenika iz 19. veka iz okoline današnjeg Segedina. Oko jezera postoje još stari salaši sa očuvanom tradicionalnom gradnjom, trščanim krovovima, pomoćnim zgradama od pletera i blata i ponekom starom alatkom.
Katolička crkva i Parohija na Ludaškom šoru se takođe smatraju vrednim kulturnim spomenicima. Tokom leta se na Ludaškom jezeru tradicionalno održava eko-kamp, ustanovljen još 1987. godine.
Paralelno sa raznim prirodnjačkim ali i etnološkim istraživanjima zadatak kampa je i obrazovanje u prirodi. Dok mlađi učesnici otkrivaju prirodu obilazeći okolinu i radeći razne vežbe, srednjoškolci i studenti doživljaje i iskustva mogu steći pomažući u istraživačkom radu.
Turistička ponuda je usklađena sa statusom rezervata, pa posetioci mogu uživati u lepotama Ludaškog jezera i njegovog živog sveta.
Vizitorski centar Ludaš pruža mogućnost obilaska posetilačkih staza:
„Čurgo“ – zapadna staza i
„Kireš“ – istočna staza u pratnji vodiča – čuvara zaštićenog područja.
Jezero velikim delom može da se obiđe i biciklom.
Tokom godine, u Vizitorskom centru se održavaju brojni seminari, obuke, kao i predavanja za učenike osnovnih, srednjih škola i fakulteta. Tu je i vožnja čamcem po jezeru, poseta ostrvu Roža Šandor (Sándor Rózsa) i uživanje u najlepšim zalascima sunca.
Obilazak podolskih goveda i vodenih bivola je posebno interesantan za decu. Za one koji žele gastronomski ugođaj, u blizini jezera su čarde i restorani tradicionalne kuhinje.
Sve su brojnije igraonice i razni sadržaji za decu. Tokom godine, u rezervatu i njegovoj okolini, održavaju se brojne manifestacije: Dani sela, Festival belog luka, Dani Roža Šandora, tradicionalno zimsko sečenje trske, Trke magaraca u Bačkim Vinogradima i još mnogi drugi značajni događaji.
Najznačajniji datum za zaštitu prirode je Dan Ludaša – 28. mart, kada je Ludaško jezero 1977. godine upisano na listu značajnih vlažnih staništa – i proglašeno Ramsarskim staništem na površini od 593 hektara (pod brojem 137) – zbog značajnih staništa za gnežđenje ptica i istraživačke ornitološke stanice koja je tada već postojala na Ludašu.
Hajdukovo, Prespanska 12
+381 (0) 24 753 570
office@palic-ludas.rs
www.palic-ludas.rs
Subotica, Matije Korvina 9
